در زندگی مشترک گاهی احساسات اولیه جای خود را به بی‌میلی و دوری می‌دهند و زوجین با چالشی عمیق روبرو می‌شوند. طلاق به دلیل دوست نداشتن همسر یکی از دلایل رایج جدایی است که می‌تواند ریشه در مسائل عاطفی عمیق داشته باشد. موسسه حقوقی نیک عدل، با تیمی مجرب از وکلای پایه یک دادگستری، آماده ارائه خدماتی مانند تنظیم دادخواست، لایحه‌نویسی و دفاع در دادگاه است. ما با تمرکز بر حقوق ملک، طلاق، مهریه و ارث به زوجینی که درگیر اختلافات خانوادگی هستند کمک می‌کنیم تا حقوقشان را با مشاوره رایگان و راهکارهای دقیق حفظ کنند. اما چگونه این عدم علاقه را می‌توان از دیدگاه حقوقی پیگیری کرد؟ در ادامه، به بررسی مفهوم آن می‌پردازیم تا ببینید آیا این احساس می‌تواند مبنای قانونی برای جدایی باشد یا خیر.

مفهوم طلاق به دلیل بی‌علاقگی از دیدگاه حقوقی

طلاق به دلیل دوست نداشتن همسر اغلب با احساس بی‌میلی عمیق همراه است که زندگی روزمره را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در قوانین ایران بر اساس ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی این بی‌علاقگی به تنهایی کافی نیست بلکه باید به عنوان بخشی از عسر و حرج یعنی سختی و مشقت غیرقابل تحمل اثبات شود. عسر و حرج می‌تواند شامل سوء رفتار مستمر، عدم حمایت مالی یا عاطفی و حتی بی‌توجهی مداوم باشد که منجر به جدایی عاطفی می‌شود. مثلا اگر بی‌علاقگی به حدی برسد که زندگی مشترک را مختل کند دادگاه می‌تواند آن را مصداق عسر و حرج بداند. اما این بی‌علاقگی چگونه به انواع طلاق تبدیل می‌شود؟ در بخش بعدی، انواع مرتبط را بررسی می‌کنیم تا گزینه‌های مناسب را بشناسید.

انواع طلاق عاطفی و مرتبط با عدم علاقه

طلاق به دلیل دوست نداشتن همسر می‌تواند در قالب طلاق خلع یا مبارات پیگیری شود جایی که احساس کراهت یا تنفر نقش اصلی را ایفا می‌کند. در طلاق خلع، زن به دلیل بی‌علاقگی شدید بخشی یا تمام مهریه را بذل می‌کند تا جدایی را ممکن سازد در حالی که طلاق مبارات زمانی رخ می‌دهد که این عدم علاقه دوطرفه باشد و رابطه به طور کامل سرد شده است. همچنین طلاق به دلیل عدم تفاهم می‌تواند در ذیل این انواع قرار گیرد مانند زمانی که اختلافات اخلاقی یا فرهنگی ادامه زندگی را ممکن نمی‌سازد. طلاق عاطفی که مرحله پیش از جدایی قانونی است اغلب مقدمه‌ای برای این انواع طلاق محسوب می‌شود. برای درک بهتر تفاوت‌ها جدولی مقایسه‌ای تهیه کرده‌ایم:

این جدول نشان می‌دهد که انتخاب نوع طلاق بسته به شدت بی‌علاقگی و شرایط دو طرف متفاوت است. حالا که انواع را شناختید، سوال این است که جنبه‌های روانشناختی چگونه در این موضوع دخیل هستند؟ بخش بعدی به این جنبه‌ها و نمونه‌های واقعی پرونده‌ها می‌پردازد تا ببینید چگونه دیگران با این چالش کنار آمده‌اند.

جنبه‌های روانشناختی طلاق به دلیل عدم تفاهم و نمونه‌های پرونده‌ای

طلاق به دلیل دوست نداشتن همسر اغلب ریشه در طلاق عاطفی دارد جایی که زوجین از نظر احساسی از یکدیگر دور می‌شوند و سردی رابطه حاکم می‌شود. از دیدگاه روانشناسی این وضعیت می‌تواند ناشی از عدم حمایت عاطفی، اختلافات مداوم شخصیتی یا حتی تغییرات اولویت‌های زندگی باشد که علاقه اولیه را از بین می‌برد. مثلا درصورتی طلاق به خاطر سردی رابطه اتفاق می‌افتد که عدم علاقه دوطرفه به خشونت کلامی تبدیل شده و زندگی را غیرقابل تحمل کرده است. 

روانشناسان معتقدند که طلاق به دلیل سردی رابطه می‌تواند منجر به افسردگی، اضطراب و کاهش کیفیت زندگی شود؛ بنابراین ترکیب مشاوره روانشناختی با حمایت حقوقی ضروری است. اما اثبات این موارد چگونه انجام می‌شود؟ در ادامه، مراحل عملی طلاق را بررسی می‌کنیم تا آماده اقدام عملی شوید.

مراحل طلاق به خاطر سردی رابطه و عدم علاقه

در طلاق به دلیل سردی رابطه یا دوست نداشتن همسر، دادگاه تنها زمانی حکم می‌دهد که مراحل قانونی به‌درستی طی شده باشد. برای جلوگیری از تاخیر و حفظ حقوق هر دو طرف باید هم ثبت‌نام‌های لازم انجام شود و هم مدارک معتبر ارائه گردد. خلاصه‌ی مراحل اصلی به شکل زیر است:

• ثبت دادخواست طلاق در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی.
• تکمیل فرآیند در سامانه ثنا (یا سامانه میخک برای افراد خارج از کشور)
• ارجاع به مراکز مشاوره بهزیستی و دریافت گواهی عدم امکان سازش.
• ارائه مدارک موردنیاز شامل:
  • شناسنامه و کارت ملی
  • سند ازدواج
  • مستندات عسر و حرج مانند:
    • گزارش پزشکی قانونی در موضوعات روان‌شناختی
    • شهادت شهود
    • پیام‌ها یا شواهد الکترونیکی که بی‌علاقگی را نشان دهد
• حضور در جلسه دادگاه برای بررسی اختلافات.
• صدور حکم عدم امکان سازش در صورت اثبات ادعا.

زمان تقریبی این فرآیند ۶ تا ۱۲ ماه است اما با کمک وکیل می‌توان آن را به ۳ تا ۶ ماه کاهش داد. مزایای این رویکرد شامل حفظ حقوق مالی زن مانند نفقه گذشته و اجرت‌المثل و امکان توافق بر حضانت فرزندان است. در طلاق به دلیل عدم تفاهم اگر سردی رابطه به عدم حمایت مالی منجر شده باشد، دادگاه می‌تواند نفقه را الزامی کند. اما هزینه‌ها و زمان دقیق چقدر است؟ بخش بعدی به عوامل تعیین‌کننده این موارد می‌پردازد تا بتوانید بودجه و برنامه‌ریزی خود را بهتر مدیریت کنید.

عوامل تعیین‌کننده هزینه و زمان در طلاق به دلیل بی‌علاقگی

در طلاق به دلیل سردی رابطه یا بی‌علاقگی میزان هزینه و مدت زمان رسیدگی به عوامل مختلفی بستگی دارد. هرچه پرونده پیچیده‌تر باشد یا اختلافات بیشتری وجود داشته باشد، روند طولانی‌تر و هزینه‌های جانبی بیشتر خواهد شد. در مقابل اگر شرایط شفاف و توافق میان طرفین وجود داشته باشد روند سریع‌تر پیش می‌رود. درک این موارد کمک می‌کند تصویر دقیق‌تری از مسیر پیش‌ِرو داشته باشید. مهم‌ترین عوامل موثر عبارت‌اند از:

۱.عوامل موثر بر هزینه‌ها

• میزان پیچیدگی پرونده: پروند‌ه‌های دارای اختلاف شدید، ادعاهای متعدد یا درخواست‌های مالی بیشتر هزینه‌های جانبی بالاتری ایجاد می‌کنند.
• نیاز به ارائه مدارک اثباتی: استفاده از گزارش کارشناسی، روان‌شناسی یا پزشکی قانونی می‌تواند باعث افزایش هزینه‌ها شود اما معمولا شانس موفقیت پرونده را بالا می‌برد.
• تعداد جلسات دادگاه: هرچه پرونده طولانی‌تر شود هزینه‌های مرتبط نیز بیشتر خواهد شد.
• استفاده از وکیل: نوع پرونده، تجربه وکیل و میزان حضور او در جلسات بر هزینه نهایی اثر می‌گذارد.
• هزینه‌های اداری و ثبت نهایی: انجام مراحل اداری، مشاوره اجباری و ثبت طلاق در دفترخانه نیز هر کدام هزینه‌های مربوط به خود دارند اما مقدار آن‌ها بسته به شرایط متغیر است.

۲. عوامل موثر بر مدت زمان رسیدگی

• توافق زوجین: اگر هر دو طرف با اصل طلاق موافق باشند روند بسیار سریع‌تر پیش می‌رود.
• وجود فرزند یا اموال مشترک: این موارد معمولا زمان بررسی را طولانی‌تر می‌کنند.
• وجود اختلافات جدی: هرچه اختلاف بیشتر باشد جلسات بیشتری لازم می‌شود و روند زمان‌برتر می‌شود.
• نوع مدارک ارائه‌شده: مدارک کامل و مستند باعث سرعت در رسیدگی می‌شود.
• محل رسیدگی به پرونده (شهر یا شهرستان): سرعت رسیدگی در برخی شهرها بیشتر از دیگر مناطق است.

این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری تصمیم بگیرید.

نتیجه گیری

طلاق به دلیل دوست نداشتن همسر می‌تواند از طریق اثبات عسر و حرج یا طلاق خلع/مبارات پیگیری شود. در شرایطی که بی‌علاقگی زندگی مشترک را غیرقابل تحمل کرده باشد؛ برای پایان دادن قانونی به زندگی مشترک باید مراحل قضایی مانند ثبت دادخواست، شرکت در مشاوره بهزیستی و حضور در جلسات دادگاه طی شود. این فرآیند معمولا بین ۶ تا ۱۲ ماه طول می‌کشد. موسسه حقوقی نیک عدل خدمات تخصصی مانند مشاوره، تنظیم دادخواست و دفاع در دادگاه را ارائه می‌دهد تا حقوق شما در امور طلاق، مهریه و حضانت حفظ شود.

پرسش‌های متداول (FAQ)

1. آیا طلاق به دلیل دوست نداشتن همسر بدون رضایت مرد ممکن است؟
   بله، اگر عسر و حرج مانند سوء رفتار یا عدم حمایت عاطفی اثبات شود دادگاه می‌تواند مرد را به طلاق اجبار کند.
2. چه مدارکی برای اثبات بی‌علاقگی در طلاق نیاز است؟
   مدارک شامل گزارش مشاوره خانواده برای نشان دادن طلاق عاطفی، شهادت شاهدان در مورد سردی رابطه، پیام‌های متنی یا ایمیل‌های نشان‌دهنده عدم تفاهم و گزارش پزشکی قانونی برای جنبه‌های روانشناختی است. بدون این مدارک دادخواست ممکن است رد شود؛ بنابراین وکیل متخصص می‌تواند در تهیه آن‌ها کمک کند.
3. طلاق عاطفی چه تفاوتی با طلاق قانونی دارد؟
   طلاق عاطفی مرحله پیش از جدایی قانونی است که در آن علاقه و ارتباط عاطفی از بین می‌رود اما طلاق قانونی نیازمند حکم دادگاه و طی مراحل رسمی است و اگر طولانی شود، می‌تواند مبنای عسر و حرج برای طلاق به دلیل بی‌علاقگی قرار گیرد و به جدایی رسمی منجر شود.
4. آیا در طلاق به دلیل عدم تفاهم مهریه کاملا از دست می‌رود؟
   خیر، در طلاق خلع، زن ممکن است بخشی یا تمام مهریه را بذل کند تا جدایی سریع‌تر شود اما در موارد عسر و حرج، می‌تواند مهریه را حفظ کند یا حتی مطالبه نماید.
5. چقدر زمان می‌برد تا حکم طلاق به خاطر سردی رابطه صادر شود؟
   بسته به پیچیدگی پرونده ۶ تا ۱۲ ماه؛ اما با کمک وکیل و مدارک قوی، می‌توان زمان را به ۳ تا ۶ ماه کاهش داد.
6. آیا می‌توان طلاق را بدون حضور در دادگاه پیگیری کرد؟
   در برخی موارد با وکالت دادن به وکیل، حضور شخصی کاهش می‌یابد اما حداقل یک جلسه برای بررسی لازم است.